Të kujdesesh për një të moshuar do të thotë në radhë të parë të përmirësosh mirëqënien dhe cilësinë e jetës së tij / saj dhe jo detyrimisht të rikuperosh aftësitë e tij funksionale dhe konjitive.
E rëndësishme është që i moshuari të qëndroj në ambientin e tij jetësor duke i garantuar një përkujdjese të përshtatshme për aspekte të ndryshme të jetës së përditshme. Prandaj një njohje e mirë e kushteve të shëndetit dhe gjëndjes së përgjithshme të personit ( duke u mbështetur dhe te familjarët apo personat ekspertë si psh mjeku personal ) do ta ndihmonte mjaft asistentin familiar të përcaktonte pritshmëritë me lidhje me personin që asiston dhe të kryente sa më mirë punën e tij me të moshuarin.
Vështirësitë fillestare
Në marrdhënie me personin për të cilin kujdesesh, faktori që më shpesh krijon problem është zakonisht qëndrimin refuzues dhe ai i mospranimit, që i moshuari shpreh nëpërmjet sjelljeve të ndryshme. Për personin e moshuar kërkesa e ndihmës nga kujdestarja është shpesh një zgjidhje ekstreme, që pranon me vështirësi dhe mosbesim. Kujdestarja, shihet veçanërisht e në shumë raste si një person i huaj. Kjo gjë, kryesisht në momentin e parë, mund të provokojë në personin e moshuar sjellje dyshimi dhe refuzimi. Prandaj, kërkohet nga ajo që e asiston, mirëkuptim, durim dhe një angazhim i vazhdueshëm për t’u mirëpritur dhe për t’u pranuar me dashuri.
Gjithashtu mund të jetë e dobishme, që në këtë fazë fillestare, atëherë kur edhe familjarët janë prezentë dhe të gatshëm, t’i kërkohet ndihmë familjarit që është më afër të moshuarit në mënyrë që të kryejë fillimisht një rol ‘ndërmjetësi’ duke favorizuar komunikimin dhe mirëuptimin reciprok ndërmjet të moshuarit dhe asistentit dhe duke e informuar këtë të fundit edhe mbi specifikiat përkatëse.
Gjithashtu përballja me persona të tjerë që kryejnë të njëjtin profesion dhe që janë ndeshur me të njëjtat vështirësi fillestare, mund të ndihmojë për të kuptuar dhe për të kaluar këto probleme duke favorizuar një marrëdhënie sa më lehtësuese dhe të dobishme për të dyja palët. Të marrësh njohuri mbi problematikat kryresore dhe tipike të kujdesit ndaj të moshuarit është e domosdoshme për të përmirësuar aftësitë vetjake profesionale.
Udhëzime për shërbimin e përditshëm të të moshuarit
Mëngjës : larja, përpara se të hanë mëngjesin, i jep mundësi organizmit që ‘të zgjohet’ dhe respekton dinjitetin e personit. Edhe në qoftë se personi i asistuar është në shtrat, është e nevojshme të ndjekin trajtimet higjenike përpara se t’ju jepet mëngjesi.
Mbremja : edhe përpara se të shkojnë për të fjetur duhet të ndjekin trajtimet higjenike, të cilat e përgatisin të moshuarin për një pushim të mirë.
Higjena e lëkurës ( trup – fytyrë – flokë ) dhe mukozave ( gojë, vrima hunde, vaginë etj ) duhet të kryhet me periodicitet ditor, mundësisht më shumë se 1 herë në ditë.
Është e nevojshme ta mbajmë të pastër trupin e personit të moshuar, duke eliminuar kundërmimet e mundshme dhe të pakëndëshme.
Duhen parandaluar dëmtimet nga ndenja e gjatë shtrirë ( këto plagë janë të provokuara, në personat që janë të detyruar të qëndrojnë shtrirë në shtratë, nga një shtypje e zgjatur në të njëjtën pikë psh : zona e kërbishtës, vithet, thembrat etj. Plaga, nga një skuqje e lehtë, mund të degjenerojë në një plagë të thellë që mbyllet me vështirësi ) dhe infektimet, sa herë që bëhen trajtimet higjenike vihet re lëkura dhe ndryshimet që mund të kenë ndodhur. Një higjenë dhe hidratim i mirë në fakt, e mban të pastër dhe elastike lëkurën duke zvogëluar rreziqet e dëmtimeve të lëkurës. Sidoqoftë nëse lëkura e të moshuarit paraqet njolla, fshikëza ose skuqje perpara se të përdorim çdo produkt, është mirë të lajmërohet mjeku kurues ose familjari përgjegjës.
Mirëqënia në organizëm / psikikë është po aq e rëndësishme sa higjena për një të moshuar. Personi moshuar, pavarsisht moshës dhe vështirësive me shëndetin, nuk mund të heq dorë së qeni njeri / individ më vete. Për këtë motiv edhe kur humbet iniciativën ose kapacitetin për të kryer në mënyrë të pavarur trajtimet higjenie, duhet nxitur dhe ndihmuar që të ndjehet i pastër dhe në rregull, ashtu siç ka dëshirë të ndjehet secili nga ne. Gjithmonë duke respektuar zakonet personale të kujdesit si përshembull një lloj i caktuar sapuni, kremi fytyre ose deodorant pas rrojes.
Banjot për të moshuarit duhet të realizohen me ndihmën e kujdestares minimalish 2 herë në javë, gjithmonë duke respektuar edhe dëshirën e vetë të moshuarit për këtë ritual me rëndësi. Kur të moshuarit asistohen gjatë larjes duhet të fillohet me pjesët më të pastra si koka, fytyra, gjymtyrët e sipërme, trupi ( gjoksi dhe shpina ) dhe më pas kalohet tek pjesët intime, gjymtyrët e poshtme etj. Nëse nuk ka preferenca është e këshillueshme të përdoret një sapun i lëngshëm dhe neutral në aroma. Pastaj personi duhet tharë me kujdes, duke treguar vëmendje të veçantë për zonat në të cilat dy pjesë të trupit takohen : gropa e sqetullave, rrudhat e barkut, brenda kofshës, ndërmjet gishtave të këmbëve.
Është shumë e rëndësishme të kujtojmë se gjithmonë gjatë trajtimit higjenik, e sidomos kur i bëhet banjë ose dush, hyjmë në raport me intimitetin e të moshuarit si person dhe ata pothuajse të gjithë përjetojnë në këtë pikë një ndjesi të fortë turpi, arsye për të cilën nuk duhet të jeni tepër të shkujdesur gjatë kohës që i ndihmoni. Respekti për trupin është respekti për individin. Prandaj trajtojeni të moshuarin me kujdes dhe vëmendje, duke respektuar edhe masat paraprake siç janë veshja e dorezave për pastrim dhe shpejtësia që vetë i moshuari kërkon për të kryer pastrimin e trupit.
Një aspekt tjetër me rëndësi, gjatë shërbimit të kujdestarisë për të moshuar, është edhe pjesa e kontrollit dhe ndihmës në marrje e mjekimeve përkatëse. Kujdestarja, së bashku me mjekun dhe personat e familjes, mund të bëjnë një skicë ‘kujtese’ me oraret dhe sasinë e ilaçeve për të cilat i moshuari ka nevojë të konsumoj çdo ditë. Përveç kësaj, kujdestarja duhet të ketë kujdesë që të kontrolloj datat e skadencës të medikamenteve dhe t’i ruaj në vende të sigurta, të freskëta dhe të thata.
Burimi : “Manual për shërbimet familjare” – Sevim Arbana , autore
